دکتر میرزا خانی

تاریخ تولد، محل تولد، هنگام تولد:

در 15 اردیبهشت سال 1356 (مه 1977 )در تهران به دنیا آمد.

همسر: جان وندراک) از پژوهشگران آی‌بی‌ام( فرزند:آناهیتا

شهرت ، کنیه و لقب:

لقب:پروفسور،سد شکن

عادات و علائق شخصی:

فیلم مورد علاقه: داگویل. سلیقه اش در فیلم، منعکس کننده ذات پژوهش او و شامل تعیین مشخصات غیرطبیعی فرمهای هندسی است.

دوران زندگی:

در سال های ۷۳ و ۷۴ ( سال سوم و چهارم دبیرستان) از مدرسه‌ی فرزانگان تهران موفق به دریافت مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت . سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبه ی ۱ طلای جهانی را به دست آورد. این دانش‌آموز ایرانی نخبه ریاضی،که تحصیلات دانشگاهی را در رشته ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد ، از جمله بازماندگان سانحه غم‌بار سقوط اتوبوس حامل نخبگان ریاضی دانشگاه صنعتی شریف به دره در اسفند 76 است. در این حادثه، اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت ‌کننده در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی که از اهواز راهی تهران بود به دره سقوط کرد و طی آن شش تن از دانشجویان نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی ؛برنده دو مدال طلای المپیاد جهانی ،علیرضا سایه‌ بان ، علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بین ‌المللی ریاضی بودند در اوج بالندگی و شکوفایی علمی ،ناباورانه جان باختند.
مریم با دریافت بورسیه از طرف دانشگاه هاروارد به آنجا رفت و تحصیلاتش را در آنجا ادامه داد.
در سال 1999 میلادی موفق به پیدا کردن راه ‌حلی برای یک مشکل ریاضی شد که بسیاری را به دام انداخته بود: محاسبه حجم‌های فضایی منحنی هندسی. ریاضیدانان مدت‌های طولانی بود که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بوده‌اند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه پرینستون نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه‌ حلی روشن در اختیار داشت: محاسبه عمق حلقه‌های ترسیم شده بر روی سطوح هذلولی. میرزاخانی در تلاش است تا معمای ابعاد گوناگون فرم‌های غیر طبیعی هندسی را حل کند. در صورتی که جهان از قاعده هندسه هذلولی تبعیت کند، ابتکار وی به تعریف شکل و حجم دقیق جهان کمک خواهد کرد. در واقع مشکل این است که برخی از این اشکال هذلولی همچون doughnuts و یا amoebas دارای ظاهری بسیار نافرم هستند که محاسبه حجم آنها را به معمایی جدی برای ریاضیدانان مبدل کرده ‌است. اما میرزاخانی با یافتن راهی جدید در واقع دست به یک ابتکار عمل بزرگ زد و با ترسیم یک سری ازحلقه‌ها بر روی سطح این گونه اشکال پیچیده به محاسبه حجم آنها پرداخت. کاربردهای عملی اندکی برای پژوهش او وجود دارد ولی اگر مشخص شود که جهان توسط هندسه هذلولوی اداره می شود، کار او می تواند به تعریف دقیق شکل و حجم آن کمک کند.
از او به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شد.
پروفسور ایرانی، از یازدهم شهریور ماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ریاضیات است.پیش از این نیز استاد دانشگاه پرینستون بود.

تحصیلات و مدارک علمی:

• کارشناسی ارشد رشته ریاضی از دانشگاه شریف
• دکترا در دانشگاه هاروارد

مسئولیت و مقام ها:

تدریس در دانشگاه

افتخارات:

• جایزهٔ جهانی انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳
• جایزهٔ ای‌ ام‌ اس بلومنتال در سال ۲۰۰۹
• ارتقا به استاد تمامی ریاضی در دانشگاه استنفورد در ۳۱ سالگی، سپتامبر ۲۰۰۸
• Clay Mathematics Institute Research Fellow 2004.
• Harvard Junior Fellowship Harvard University, 2003.
• Merit fellowship Harvard University, 2003.
• IPM Fellowship The Institute for theoretical Physics and Mathematics, Tehran, Iran, 1995-1999.
• جایزه M. and Eleanor B. Blumenthal Award for the Advancement of Research in Pure Mathematics 2009.( این جایزه که هر چهار سال یک بار ارائه می شود، تنها به محققی اعطا می شود که پایان نامه دکتری منحصر بفردی در زمینه پتانسیل قابل توجه آینده ریاضیات ارائه کرده باشد)
• مدال طلا (با نمرهٔ مطلق). المپیاد جهانی ریاضی (کانادا ۱۹۹۵)
• مدال طلا. المپیاد جهانی ریاضی (هنگ‌کنگ ۱۹۹۴)
• جایزه‌ی لئونارد م. و اِلینُر ب. بلامنتال (Leonard M. and Eleanor B. Blumenthal) برای پیشرفت در پژوهش ریاضی محض
• از سوی نشریه علمی Popular Science به عنوان یکی از ۱۰ مغز برتر امریکای شمالی معرفی شد.

نقل قول و خاطرات:

میرزاخانی می‌گوید: « برادرم مهمترین مشوق من در زمینه علم به طور کلی بود. البته خانواده‌ام هم بسیار حامی من بودند و برایشان مهم نبود که من در چه زمینه‌ای موفق می‌شوم. برای آن‌ها فقط رضایت و موفقیت من اهمیت داشت.وقتی وارد دانشگاه هاروارد شدم پیش‌ زمینه کارهایم بیشتر در زمینه کار‌های محاسباتی پیچیده و مسائل جبری بود. آنجا بود که با فضای هندسه «هذلولی» آشنا و مجذوب آن شدم ».
او می گوید: «گاهی مواقع احساس می کنم در یک جنگل بزرگ هستم و نمی دانم به کجا می روم. ولی به طریقی به بالای تپه ای می رسم و می توانم همه چیز را واضحتر ببینم. آن چه آنگاه رخ می دهد، واقعاً هیجان انگیز است».
جیمز کارلسون از انستیتو ریاضیات کلی (به انگلیسی: Clay Mathematics Institute)‏ می‌گوید:
میرزاخانی در یافتن ارتباطات جدید، عالی است. وی می‌تواند به سرعت از یک مثال ساده به دلیل کاملی از یک نظریه ژرف و عمیق برسد.
در سایت اینترنتی انجمن ریاضیات آمریکا آمده است: اعطای جایزه ریاضیات محض به دکتر میرزاخانی به دلیل نظریه فوق العاده خلاقه وی در زمینه تاثیرگذاری ریاضیات در آینده صورت گرفته است.